آموزش اختصاصی کیش و رفع کیش در شطرنج
مقدمه :
کیش مات یا کیش و مات یا شاه مات به شرایطی در شطرنج گفته میشود که در آن شاه یکی از طرفهای بازی در خانهای قرار بگیرد که از سوی مهره حریف کیش شود و نتواند به خانههای کناری برود زیرا در آنجا نیز یا مهرههای دیگری هستند یا آنجا نیز کیش میشود و همچنین بازیکنی که شاهش مورد کیش قرار گرفته است نتواند با مهرهای دیگر جلوی کیش شدن شاهش را بگیرد. در این حالت بازیکن شکست میخورد و بازی به پایان میرسد.
قبلاً گفتیم که مهره شاه نمی تواند از بازی حذف شود و فقط می تواند مورد تهدید واقع شود. زمانی که مهره شاه توسط مهره حریف مورد تهدید واقع شود و یا مهره شاه حریف را توسط مهره ای تهدید نمایید به اصطلاح می گویند کیش صورت گرفته است. در تصویر بالا شاه مشکی توسط مهره فیل سفید کیش شده است. زمانی که شاه کیش می شود تنها بازی ممکن شما خنثی کردن این تهدید است و تا این تهدید را پشت سر نگذارید نمی توانید بازی خود را ادامه دهید و یا حرکت دیگری انجام دهید. برای این که شاه از این تهدید خارج شود ۳ راه وجود دارد:
1- مهره شاه را حرکت دهیم تا از مسیر مورد تهدید خارج شود. در تصویر بالا می بینید که مهره شاه را یک خانه به سمت چپ حرکت دادیم و دیگر مورد تهدید نیست و از کیش خارج شده است.
2- راه دوم این است که یکی از مهره ها را در مسیر تهدید قرار دهیم. در تصویر بالا مهره فیل را حرکت دادیم ، تهدید را خنثی کردیم و شاه را از کیش خارج نمودیم. البته در این مورد به اصطلاح فیل آچمز می شود. زمانی که یک مهره با حرکت خود سبب کیش شدن شاه خود شود پس نمی توان آن را حرکت داد و به اصطلاح می گویند آن مهره آچمز شده است. در مثال بالا در ادامه بازی تا زمانی که این تهدید وجود دارد اگر فیل را تکان دهیم شاه کیش می شود پس نمی توان فیل را حرکت داد و فیل آچمز شده است.
3- اگر موقعیت زدن مهره حریف را داشتیم آن را از صفحه بازی شطرنج حذف می کنیم تا شاه از کیش خارج شود. این مورد کمتر پیش می آید چرا که حریف در صورتی که بداند با کیش کردن شما مهره خود را از دست می دهد این کار را انجام نمی دهد.