تاریخچه شطرنج همواره مورد بحث و تبادل نظر بین اهالی شطرنج قرار گرفته و دلیل آن روشن نبودن تاریخچه دقیق برای این بازی مهیج است، شطرنج یکی از قدیمی‌ترین ورزش‌های جهان است که از دیرباز تا کنون در بین جوامع مختلف رواج داشته و دارد. این بازی که به بازی بزرگان نیز شهرت دارد اکنون به عنوان یک ورزش حرفه ای میلیون‌ها علاقه مند از سراسر دنیا دارد.

شطرنج چیست؟

این بازی مهیج بر روی یک صفحه مربع شکل، که خود این مربع از ۶۴ مربع (۳۲ مربع سفید و ۳۲ مربع سیاه) به نام صفحه شطرنج تشکیل شده است که اگر این مربع را به دو قسمت مساوی تقسیم کنیم هر سمت آن را یک جبهه می نامیم و هر بازیکن یک جبهه در اختیار دارند، پس بازیکن سفید صاحب جبهه سفید و بازیکن سیاه صاحب جبهه سیاه است، در این بازی علاوه بر جبهه، جناح و رنگ بندی هر ورزشکار شانزده مهره در شروع بازی در اختیار دارند که هر کدام از مهره ‌ها ارزش و جایگاه خاص خود را داشته که مهره شاه با ارزش‌ترین مهره شطرنج محسوب می ‌شود.

بیشتر بخوانید: آشنایی با صفحه شطرنج و مفاهیم مهم آن

تاریخچه شطرنج در مورد قدمت شطرنج چه می گوید؟

قدمت پیدایش دقیق شطرنج را کسی نمی‌ داند و برای همین نقل و قول‌ ها و تفاسیر زیادی در خصوص زمان و مکان اختراع شطرنج در محافل شنیده می‌ شود  ولی در مجموع بیشتر مورخان و مفسران تاریخچه شطرنج را مربوط به هزار و پانصد سال پیش عنوان می‌ کنند. اما در خصوص محل اختراع شطرنج هیچ ادله کافی وجود ندارد و برای همین برخی بر اساس یافته ‌ها و اسناد تاریخی این احتمال را می‌ دهند که شطرنج در ابتدا در ایران اختراع و بعد از رواج یافتن به دیگر کشور ها از جمله هند و سرزمین ‌های اعراب انتقال یافته و سپس شطرنج دروازه های اروپا را فتح کرده است.

روایات مختلف از تاریخچه شطرنج

اما بسیاری دیگر محل اختراع شطرنج را جوامع دیگر همچون هندیان، بابلیان، رومیان، یهودیان، چینی ها، سومری ها، اعراب و حتی برخی نیز اروپایی ها می دانند، با این حال عقیده ما و خیلی های دیگر بر این است که شطرنج از ایران به هند و سپس به سایر کشور های دیگر گسترش یافته و تاریخچه شطرنج با ایران اجین است.

نام اولیه شطرنج

چاتورانگار عبارتی است که در زبان سانسکریت برای نام گذاری شطرنج به کار می رفته و واژه (شطرنج) تلفظ این عبارت یا همان چاتورانگار است و در معنا به مفهوم چهار بخش نظامی یعنی بخش های پیاده نظام، سواره نظام، فیل سوار و ارابه سواران اشاره دارد که در حال حاضر به نام های پیاده، اسب، فیلم و وزیر گفته می شود. البته در ایران عقیده بر این است که نام اولیه شطرنج در واقع چترنگ است که به دلیل نبود حروف گچ و پژ در زبان عربی بعد از گسترش شطرنج به سرزمین های اعراب از چترنگ به شطرنج تغییر یافته است.