آموزش اختصاصی ثبت حرکات در شطرنج

چگونه بتوانیم بازی شطرنج خود را ثبت کنیم

خانه شطرنج امروز با آموزش اختصاصی ثبت حرکات در شطرنج در خدمت علاقمندان به شطرنج میباشد

با سلام ، خانه شطرنج یکی از سایت های پیش رو در آموزش نوین شطرنج در ایران امروز برای شما عزیزان و نو آموزان و همچنین مربیان عزیز آموزش نحوه ثبت حرکات و یاد دادن آن به نوآموزان را ارائه نموده در ابتدا شما را با اهمیت ثبت حرکات در شطرنج آشنا میکنیم تا متوجه بشوید که ثبت حرکات به چه دلیلی از اهمیت برخوردار میباشد

اهمیت ثبت حرکات در شطرنج چیست؟

یکی از مهم ترین کارهایی که بازیکنان حرفه ای شطرنج باید انجام دهند یاد گرفتن ثبت حرکات است. 

که از سه نقطه نظر هائز اهمیت می باشد:

1-کاربرد برای داوری(در مواقعی که اختلاف نظر بین دو بازیکن بر سر جای مهره باشد داور از روی برگه ثبت صحت ادعا ها را برسی می کند)

2-تحلیل  و برسی بازی بعد از مسابقه

3-میراثی برای آیندگان همینطور که اکنون ما از بازی های گذشتگان درس می گیریم

آموزش ثبت حرکات به روش انگلیسی:

براي نامگذاري بايد علامت اختصاري مهره همراه با خانه اي که در ان ميرود را نوشت.

يادآوري:

بعضي از علائم مورد نياز:

× به معني گرفتن                                        + به معني کيش دادن

++به معني کيش دوبل                                 o-oبه معني قلعه کوچک

o-o-o به معني قلعه بزرگ

در نامگذاري به روش انگلیسی از اين حروف استفاده ميکنيم.

N = اسب [knight]

B = فيل[bishop] 

Q = وزير [queen]

K = شاه  [king] 

R = رخ  [rook]   

در نتيجه،وقتي بنويسيم e4 معني اش اين است که پياده سفيد به خانه e4 رفته است.اگر بنويسيم Rxd6  يعني رخ مهره حريف را در خانه d6 گرفته و خودش در اين خانه نشسته است.يا اگر بنويسيم+ axb8=Q معني اش اين است که پياده ستون a (در خانه a7 ) مهره حريف را در b8 گرفته و ضمن تبديل شدن به وزير به شاه حريف کيش داده است.

++ Bb5نيز به معني اين است که فيل به خانه b5 رفته و به شاه حريف کيش دوبل داده است.(کیش دوبل به این معنا که شاه همزمان با دو مهره تحدید می شود )

در مورد حرکت پياده وقتي مي نويسيم exd5 منظور اين است که پياده ستون e مهره حريف را در d5 گرفته است.

اگر دو سوار هر دو بتوانند به يک خانه بروند،ستون يا عرضي را که سوار مورد نظرمان در آن مستقر بوده است نيز مشخص ميکنيم تا سردرگمي به وجود نيايد.مثلا فرض کنيد سفيد دو اسب در a2 و a4 داردکه هر دو ميتوانند به c3 حرکت کنند.اگر اسب خانه a2 به c3 رفته باشد مي نويسيم  N2c3 همچنين اگر دو رخ در a1  و f1 داشته باشيم و رخ a1 به d1 حرکت کرده باشد مي نويسيم Rad1 و منظورمان اين است که رخ ستون a به d1 رفته است.

اگر رخ ديگر رفته بود مي نوشتيم Rfd1 .

مثال کلي:

1.e4 e5 2.Nf3 Nc6 3.Bb5 a6 4.Ba4 Nf6 5.o-o Be7 6.Re1 b5

که این شروع بازی به روی لوپز در بازی اسپانیایی معروف است.

نکته:روش ديگر که در ثبت حرکات استفاده مي شود روش فرانسوی است که در آن نام مهره ها با حروف زير نوشته ميشود :

اسب =C

فيل =F 

رخ =T 

وزير =D

شاه= R

- براي حرف اول نام آن مهره ، هر بازيكن مجاز است حرف اول نامي­ را كه در سرزمي­نش رواج دارد  به كار ببرد.مثال :F= فو ( در فرانسوي به جاي فيل)، L = لوپر ( در هلندي به جاي فيل ) در مطبوعات ، استفاده از تصويرمهره ها توصيه مي­ شود.

۳- پياده ها با حرف اولشان نمايانده نمي­ شوند، بلكه با عدم وجود چنين حرفي مشخص مي­شوند.مثال :e4 ، d4،a5

۴- هشت ستون ( از چپ به راست براي سفيد و از راست به چپ براي سياه ) با حروف كوچك و به ترتيب با a b c d e f g h  نمايانده مي­ شوند.

۵- هشت عرض ( از پايين به بالا براي سفيد و از بالا به پايين براي سياه ) به ترتيب با اعداد 1 الي 8 شماره گذاري مي­ شوند . در نتيجه ، در پوزيسيون اوليه ، سواره و پياده هاي سفيد در عرضهاي اول و دوم ، و سوارها و پياده هاي سياه در عرضهاي هشتم و هفتم قرار دارند.

۶- در نتيجه قواعد قبلي ، هركدام از شصت و چهار مربع همواره فقط با مجموع يك حرف و يك عدد نمايانده مي­ شود.

۷- هرحركت مهر ه ها با (الف) حرف اول نام مهره مورد نظر و (ب) مربع ورود نمايانده مي­ شود. هيچ خط پيوند (خط تيره ) بين (الف) و (ب) وجود ندارد .مثال :Be5،Nf3،Rd1. در مورد پياده ها فقط مربع ورود نمايانده مي­ شود . مثال : e5.d4

۸- وقتي مهره اي عمل گرفتن را انجام مي­ دهد ، يك × بين (الف) حرف اول نام مهره مورد نظر و (ب) مربع ورود گنجانده مي­ شود. مثال e5×B،f3 ×N

وقتي پياده اي عمل گرفتن را انجام مي­ دهد ، ستون خروج ، سپس يك × و بعد يك مربع ورود بايد نمايانده شود .مثال : d×e5 ،f3×g ، a×b5. در مورد گرفتن آن پاسان ، مربع ورود آن مربعي است كه پياده گيرنده نهايتا در آن مستقر مي­شود و e.p. به ثبت اين حركت اضافه مي­شود.

مثال : d6 e.p.× e

۹- وقتي دو مهره همسان بتوانند به مربع واحدي حركت كنند ، مهره اي كه حركت كرده است به صورت زير نمايانده مي­شود :

(۱) اگر هر دو مهره در يك عرض باشند: با (الف) حرف اول نام مهره ، (ب) ستون مربع خروج ، و (ج) مربع ورود.

(۲) اگر هر دو مهره در يك ستون باشند : با (الف) حرف اول نام مهره ، (ب) عرض مربع

خروج ، و (ج) مربع ورود.

(۳) اگر مهره ها در عرض ها و ستون هاي متفاوتي باشند، روش (۱) ارجح است. در مورد گرفتن ، يك × بايد بين (ب) و(ج) گنجانده شود.

مثالها

(۱) دو اسب ، در مربعهاي g1وe1  وجود دارد ، يكي از آنها به مربع f3 حركت مي­ كند : بسته به مورد ،Ngf3 ياNef3.

(۲) دو اسب در مربعهاي g5 و g1 وجود دارد و يكي از آنها به مربع f3 حركت مي­ كند : بسته به مورد، N5F3 يا N1f3 .

(۳) دو اسب در مربعهاي h2 وd4 وجود دارد و يكي از آنها به مربع f3 حركت مي­كند : بسته به مورد ، Nhf3 يا Ndf3.

اگر در خانه f3 گرفتن اتفاق افتد ، مثالهاي قبلي تغيير مي­كنند و يك × گنجانده مي­شود : (۱) يا f3×Ng يا f3×Ne ، (۲) يا f3×N5 ياf3×N1 ، (۳) يا f3×Nh يا f3×Nd ، بسته به مورد .

۱۰- اگر دو پياده بتوانند يك سوار يا پياده حريف را بگيرند ، پياده اي كه حركت كرده است با (الف) حرف ستون خروج ، (ب) يك × ، (ج) مربع ورود نمايانده مي­شود . مثال : اگر پياده اي سفيد در مربعهاي c4 و e4 باشند و يك پياده يا سوار سياه در مربع d5 باشند ، نماد گذاري حركت سفيد ، بسته به مورد ، d5×c يا d5×e خواهد بود.

۱۱- در مورد ترفيع پياده ، حركت انجام شده پياده نمايانده مي­ شود و سپس بلافاصله حرف اول مهره جديد مي­آيد. مثال : g1R,b1B, f8N, d8Q

۱۲- پيشنهاد تساوي بايد با علامت (=) مشخص شود.

اختصارات ضروري

• O-O  قلعه رفتن با رخ h1 يا رخ h8 ( قلعه رفتن در جناح شاه) اصطلاحاً قلعه كوچك ناميده مي شود.
• O-O-O قلعه رفتن با رخ a1 يا رخ  a8(قلعه ­رفتن درجناح­ وزير) اصطلاحاً قلعه بزرگ ناميده مي شود.
• ×  مي­ گيرد
• +  كيش
• #  مات
• e.p " آن پاسان " مي­گيرد