چنگال در شطرنج، یک تاکتیک است که از یک مهره برای حمله به چند مهره حریف استفاده میکند.
چنگال در شطرنج، یک تاکتیک است که از یک مهره برای حمله به چند مهره حریف استفاده میکند. مهره مهاجم را مهره چنگال کننده و بر عکس مهرههای مورد حمله را چنگال شده میگویند.
همه مهرهها قادر به چنگال کردن مهرههای حریف هستند. با این حال اسبها بسیار برای این امر مناسب هستند.
چنگالها را عموما با نام مهره چنگال کننده میشناسند. مثلا چنگال پیاده حرکتی است که در آن پیاده همزمان به چند مهره حمله میکند.
حمله دوگانه با چنگال عبارت است از حمله به بیش از یک هدف حریف در یک زمان ، که می تواند حمله به دو مهره مختلف از حریف یا تهدید مات همراه با حمله به یک مهره حریف باشد.همه مهره ها قادر به ساختن چنگال هستند اما قوی ترین مهره در ساخت چنگال ، اسب است. معمولا چنگال ، یک ابزار تاکتیکی کشنده است اما در برخی مواقع ، می توان به خوبی در برابر آن دفاع کرد.
حمله دوگانه با چنگال عبارت است از حمله به بیش از یک هدف حریف در یک زمان که می تواند حمله به دو مهره مختلف از حریف یا تهدید مات همراه با حمله به یک مهره حریف باشد.همه مهره ها قادر به ساختن چنگال هستند اما قوی ترین مهره در ساخت چنگال ، اسب است. معمولا چنگال ، یک ابزار تاکتیکی کشنده است اما در برخی مواقع ، می توان به خوبی در برابر آن دفاع کرد.
در این جا به چند مثال پایه می پردازیم :
ابتدا یک مینیاتور که چگونگی کارکرد ایده را به خوبی نشان می دهد :
1d4 Nf6 2.Nf3 c5 3.Bf4 cxd4 4.Nxd4
جواب عبارت است از : 1.Rd7 + Rxd7 2.Rxd7+ و بعد از هر حرکت شاه سیاه مثلا 2…Kg8 به سادگی 3.Rxb7
در پوزیسیون بعدی لازم است که سفید یک پیاده را قربانی بدهد تا شاه سیاه را مجبور کند که به خانه ای بیاید که بتوان برای آن چنگال ساخت.
1.f5+ سیاه چاره ای ندارد جز این که پیاده را بگیرد 1…Kxf5 و حالا 2. Nd4+ برای شاه و وزیر سیاه چنگال می سازد.
در مثال بعدی ، لازم است که سفید ، شاه سیاه را مجبور کند که به خانه ای برود که بتوان برای آن چنگال ساخت.
جواب عبارت است از : 1. Qc4+ و حالا بعد از هر کدام از حرکات 1…Kb8 و 1…Kb6 سفید با حرکت 2.Nd7+ برای شاه و وزیر سیاه ، چنگال می سازد.
در مثال بعدی ، سفید با ساختن چنگال ، هیچ چیز به دست نمی آورد
سفید می تواند با حرکت 1.Qd5+ برای شاه و رخ سیاه ، چنگال بسازد. اما پس از 1…Qf7 یا حتی 1…Rbf7 یا 1…Rff7 رخ سیاه ، ایمن خواهد بود.
به مثال بعد توجه کنید
سوزان پولگار- بوگوسلافسکی
بوداپست 1954
در این پوزیسیون من رخ ها را با 28.Rxe8+ Nxe8 تعویض کردم و اسب را با حرکت 29.Qf8+ و ساختن چنگال گرفتم.